In het Savoy Theatre is nog tot en met 19 januari 2013 deze productie te zien van ‘Cabaret’. Al in 2006 was deze versie geregisseerd door Rufus Norris in het Lyric Theatre aan Shaftesbury Avenue te zien, met destijds James Dreyfus als Emcee en Anna Maxwell Martin als Sally Bowles. Meer informatie over deze versie is in onderstaand verslag te lezen dat ik destijds in de week van de première schreef.
Vandaag 10 oktober gaat op Shaftesbury Avenue een nieuwe versie van de klassieker van Kander en Ebb in premiere. De musical ‘Cabaret’ is gebaseerd op de verhalen van Christopher Isherwood. Een jonge Engelse schrijver die in 1929 in Berlijn aankwam en een kamer huurde van een dame aan de Nollendorfstrasse die hij in zijn roman Fraulein Schroeder noemde (later Fraulein Schneider in de musical). Karakter Sally Bowles uit de musical is gebaseerd op Jean Ross uit zijn verhalen, een Engels meisje dat rebelleert tegen haar gegoede en gefortuneerde familie en zangeres wordt in een verlopen Berlijnse nachtclub. De bisexuele schrijver Clifford Bradshaw uit de musical is Isherwoods alter ego.
De Berlijnse verhalen van Christopher Isherwood vormden de basis voor een aantal toneelstukken en films, waaronder ‘I Am A Camera’. Deze laatste inspireerde de musical Cabaret van John Kander en Fred Ebb die in 1966 door Hal Prince en Joe Masteroff met Lotte Lenya als Sally Bowles op Broadway wordt gebracht .
Maar ‘Cabaret’ wordt het meest bekend als in 1972 Liza Minnelli als Bowles en Joel Grey als Conferencier op het witte doek worden vastgelegd in Bob Fosse’s versie. ‘Cabaret’ is daarna wereldwijd en in vele varianten opgevoerd, waarbij de Sam Mendes versie, die de premiere beleefde in 1993 in het Londonse Donmar Warehouse en later in New York meer dan 2300 voorstellingen speelde, ongetwijfeld de meest bejubelde en misschien wel de ultieme versie is. En die vergelijking is het probleem met iedere versie die je daarna ziet.
Simpel gezegd concentreert ‘Cabaret’ zich op de liefdesgeschiedenis tussen auteur Clifford Bradshaw en nachtclubzangeres Sally Bowles aan de ene kant en pensionhoudster Fraulein Schneider en groenten- en fruitverkoper Herr Schultz aan de andere kant, gezet tegen de achtergrond van de dreiging van het opkomende nationaal socialisme in het decadente Berlijn van de jaren dertig.
Een verhaal over liefde en verlies. Over hoop van mensen die liever hun ogen sluiten voor zaken die ze niet willen zien en vast proberen te houden aan hun eigen kleine geluk. En het besef van de toeschouwer die de loop van geschiedenis maar al te goed kent
De spil van ‘Cabaret’ is de rol van Sally Bowles hier gespeeld door Anna Maxwell Martin, een gevierd actrice uit de toneelwereld die hiermee haar musical debuut maakt. Ze weet toon te houden, maar daarmee is toch alles gezegd. In alle zangnummers merk je heel sterk dat ze geen zangeres is, ze heeft volume, maar uithalen worden op de meest vreemde momenten afgebroken. In haar grote nummer ‘Cabaret’ waarin Bowles terugkeert naar de nachtclub, gebroken door het leven en kapot van de drugs en drank, verwacht je tenminste iets van die wanhoop en pijn in de interpretatie van het nummer terug te vinden. Helaas. Meer schrijnend is dat ze ook in de spelscènes mij niet weet te raken en gedurende de hele voorstelling vlak en oppervlakkig blijft.
Michael Hayden als Clifford Bradshaw die eerder in de Sam Mendes versie in New York te zien was, is een stuk geloofwaardiger, een overtuigend zanger en gedreven in zijn spel. Grootste indruk op mij maakten Sheila Hancock en Geoffrey Hutchings als Schneider en Schultz, geweldige acteurs die van hun momenten op toneel juweeltjes maakten en een klasse prestatie leveren in songs als ‘It Couldn’t Please Me More’ en ‘Married’. En Hancock is bijzonder ontroerend in ‘What Would You Do ?’ wat terecht met een ovationeel applaus werd beloond.
James Dreyfus zet de Emcee op redelijk overtuigende wijze neer. Verbitterd, cynisch en manipulerend al blijft het lastig door zijn typerende mimiek deze Emcee los te koppelen van de vele comedy rollen waardoor hij meest bekend is.
Positief aspect van deze nieuwe ‘Cabaret’ is de prachtig gestileerde en energieke choreografie van Javier De Frutos die de seksuele decadentie van het Berlijn uit de jaren ‘30 mooi weergeeft, versterkt door de zwarte kostuums van de dansers/ensemble met sadomasochistische elementen. Veel verontwaardiging las ik van te voren over het confronterende naakt dat in deze productie te zien zou zijn. Nou dat valt erg mee.
Slechts een van de klanten van Fraulein Kost komt naakt het toneel op… Het overige naakt zit in ‘Tomorrow Belongs To Me’ waarin een parallel wordt getrokken met de Hitler Jugend en in de ‘Finale’ waarbij we naakte lichamen zien als de ten dode opgeschreven gevangenen in de concentratiekampen. Dit zijn indrukwekkende momenten, prachtig belicht en esthetisch erg mooi en terughoudend geënsceneerd.
Deze scènes zijn in schril contrast met vreselijke missers zoals bijvoorbeeld ‘Two Ladies’ dat in deze versie tenenkrommend banaal is en geen enkele ruimte aan de fantasie van de toeschouwer laat. Ook de scene met ‘If You Could See Her’ van de Emcee was niet echt een toonbeeld van goede smaak. Evenals een ridicule versie van ‘Money’. Ik heb me zitten ergeren aan het Duitse accent van diverse karakters. Het lijkt me duidelijk dat het verhaal zich in Berlijn afspeelt. Onnodig dus om dit te accentueren door de acteurs Engels met een overdreven Duits accent te laten spreken.
De link met de film ‘I Am A Camera’ wordt in deze nieuwe versie direct duidelijk in de openingsscene waarbij de toneelopening wordt afgesloten door een zwart scherm waarop in relief in enorme blokletters ‘Wilkommen’ staat waarbij in de O een levensgrote sluiter van een camera is gemonteerd die zich opent en waarachter de Emcee verschijnt. Het toneel zelf bestaat uit een enorme black box waarin diverse panelen, ladders en spiegels zijn gemonteerd die ten opzichte van elkaar verschuiven en de diverse locaties suggereren. Op papier misschien een goede oplossing, en er is niets tegen toneelbeelden die een en ander aan de fantasie van het publiek overlaten, maar de uitvoering hier is van een dermate karig niveau dat het lijkt alsof het op een dag in elkaar is getimmerd.
Ik kwam met een dubbel en vervelend gevoel de zaal uit. Ik had me erg verheugd op deze versie van ‘Cabaret’ onder regie van Rufus Norris. Een creatief team uit de serieuze artistieke hoek en een combinatie van spelers uit de toneel- en musicalwereld, had een mooie, innovatieve en verrassende voorstelling op kunnen leveren. Erg jammer dat ze daarin slechts ten dele zijn geslaagd.
We zijn inmiddels ruim 6 jaar verder en anno 2012 is het dus de eer aan popzanger Will Young en acrtrice Michelle Ryan om de hoofdrollen te vertolken en die beiden in deze klassieker hun musical debuut maken.
Veel van de kritiek die ik destijds had blijft ook nu wel overeind al is het geheel een stuk smaakvoller en meer decent. Veel van de banaliteiten waaraan ik me destijds stoorde in ‘Two Ladies’ zijn verdwenen en ook ‘If You Could See Her’ zorgt nu voor een indrukwekkend moment in de voorstelling.
Will Young’s Emcee is bijzonder knap neergezet en hij weet een mooie balans te vinden in de lichte aspecten van zijn karakter en de meer dreigende duistere kanten. Op momenten blikt de waanzin van zijn karakter door en bij de finale voor de pauze ‘Tomorrow Belongs To Me’ is het de vraag of hij collaborateur dan wel slachtoffer is.
Michelle Ryan speelt een mooie maar veel te gepolijste Sally Bowles. Ze zingt en danst voortreffelijk maar ik miste in haar interpretatie wel de enorme tragiek die dit karakter ook behoort te hebben. Het is allemaal veel te netjes en te voorkomend en dat knaagt helaas enorm aan de geloofwaardigheid van haar karakter.
De overige castleden spelen fantastisch. Matt Rawle zet zijn karakter Clifford Bradshaw zeer overtuigend voor het voetlicht en in mijn idee is het bisexuele aspect van zijn personage wat meer op de voorgrond en uitgesproken dan in andere versies die ik zag. Harriet Thorpe speelt opnieuw Fraulein Kost en Nicholas Tizzard een overtuigende Ernst Ludwig.
Maar vooral Linal Haft en Sian Phillips stelen de scènes in hun vertolkingen van Herr Schultz en Fraulein Schneider. Actrice Phillips is inmiddels 79 jaar maar levert hier een prachtige en ontroerende prestatie.
Hoewel deze versie gebaseerd is op die uit 2006 heb ik toch het gevoel naar een andere voorstelling te hebben gekeken. De sterke punten zijn overeind gebleven waaronder de prachtige energieke en soms confronterende choreografie van Javier De Frutos. Maar qua staging en enscenering zijn er toch ook wezenlijke verschillen met de eerdere versie. Ook het simpele bijna industriële design van Katrina Lindsay is op sommige punten aangepast en werkt nu beter.
Wat blijft is de essentie van ‘Cabaret’ waarbij zelfs de decadentie van Berlijn in die jaren niet bestand bleek tegen de gruwelijke werkelijkheid in hun niet al te verre toekomst en het besef van de toeschouwer die het verloop van die geschiedenis kent.
‘Cabaret’ blijft ruw en confronterend. Na het verstillen van de laatste scènes is het ijzingwekkend stil in de zaal waarbij pas na enige momenten het eerste aarzelende applaus klinkt.
‘Cabaret’ in het Savoy Theatre is een mooie indringende versie van deze geweldige Kander en Ebb klassieker. Misschien niet in alle opzichten perfect en af en toe een beetje rommelig maar zeer zeker een aanrader.
Deze voorstelling zag ik 's middags op woensdag 5 december 2012
© foto Jane Hobson
