Hedda Gabler - Lyttelton - National Theatre

De volgende dag zie ik de matinee van 'Hedda Gabler' in het National Theatre. Dit klassieke toneelstuk van Ibsen uit 1890 is in deze versie in een nieuwe vertaling van Patrick Marber getransformeerd naar een hedendaags en vooral relevant en verrassend stuk. Geregisseerd door Ivo van Hove die hiermee zijn debuut maakt als regisseur voor het NT. Maar de belangrijkste reden voor mij om te boeken is Ruth Wilson in de titelrol die jaren geleden in het Donmar Warehouse al veel indruk op me maakte in 'Anna Christie' tegenover Jude Law. 

Hedda is bijna dertig en heeft gekozen voor een comfortabel leven door te huwen met Tesman, een succesvol maar saaie academicus. Beiden zijn ongelukkig en hun keuze lijkt te zijn ingegeven door de ratio en niet door gevoel. De eerste signalen van wanorde in hun bestaan tekenen zich af als Lovborg komt opdagen, een rivaal van Tesman en voormalig geliefde van Hedda. Hij is niet alleen een grote concurrent maar heeft, zo blijkt een belangrijk manuscript geschreven. Lovborg heeft nu een relatie met Elvsted, een schoolvriendin van Hedda. Hedda verblind door jaloezie over hun geluk moedigt Lovborg, die nogal wat drankproblemen kende, aan om samen met Brack, de compagnon van Tesman, naar een feest te gaan. De toevallige vondst van het manuscript die avond en de dramatische gebeurtenissen die daarop volgen leiden uiteindelijk tot een ultieme wanhoopsdaad van Hedda. 

Ruth Wilson is fantastisch in de titelrol. Al op het moment dat je als publiek de zaal binnenkomt is ze op het toneel, met de rug naar de zaal zittend aan een piano en er dissonante klanken klinken. Haar vertolking grijpt je vanaf dat moment en laat je niet meer los. Een vrouw bijna letterlijk gevangen in de kleine wereld om haar heen. Ze observeert maar lijkt er nauwelijks meer deel  van uit te maken. Een vrouw ooit met dromen en ambities die zich geen raad meer weet met haar lege en saaie bestaan. Een vrouw met nog onuitgesproken geheimen. Ruth Wilson betovert, haar spel is op momenten subtiel en bijna zachtmoedig, dan weer koel en gereserveerdheid of vol razernij en vuur. Ze maakt van Hedda een impulsieve vrouw, allesbehalve sympathiek maar gunt je als publiek wel een kans om in haar werkelijke belevingswereld te treden.

Naast Wilson's vijf sterren performance maken ook haar tegenspelers indruk, met Kyle Soller als ambitieuze echtgenoot Tesman, Chukwudi Iwuji als voormalig minnaar Lovborg en Rafe Spall als een immorele geslepen bijna agressieve Brack. 

Hulde ook voor de creatives van deze productie. De handtekening van Ivo van Hove en zijn team is onmiskenbaar. Een woest en duister verhaal dat compleet contrasteert met de bijna ijzige helderheid van de set en de subtiele belichting door Jan Versweyveld en de kostuums van An D'Huys. Ook muziek versterkt de emoties in een wisselwerking met het verhaal, zoals Joni Mitchell's melancholieke 'Blue' dat tussen de verschillende aktes te horen is en fragmenten van songs van Jeff Buckley en Nina Simone.   

Deze 'Hedda Gabler' is zeker aan te raden, niet alleen door de inspirerende visie van de regisseur, maar vooral door een briljante vertolking van de geplaagde hoofdrol door Ruth Wilson.

Deze voorstelling zag ik 's middags op dinsdag 27 december 2016  

© foto's Jan Versweyveld