woensdag 28 december 2016

Lazarus - King's Cross Theatre


De diversiteit in musicalland is overduidelijk als ik voor de volgende matinee naar het KX Theatre nabij King's Cross ga voor de David Bowie musical 'Lazarus', want het contrast met de voorstelling die ik de avond tevoren zag kan bijna niet groter zijn. 

Ik ken de muziek van Bowie, maar ben zeker geen kenner.  En mijn kaartje, aangeschaft toen de voorverkoop begon, was ook ingegeven door nieuwsgierigheid of het de hype die de voorstelling in New York omgaf wel waard was. Maar goed  £15 in het midden van de eerste rij was een koopje. Goede keuze wordt me nog op het hart gedrukt als ik het theater binnenkom. En het blijkt inderdaad een fantastische plaats. Blijkbaar hadden de producenten vaste theaters genoeg om  in Londen uit te kiezen, maar er is gekozen voor een groot en nogal zielloos pop-up theater dat maar een paar maanden huis bood aan deze anti-jukebox-musical. Inmiddels is 'Lazarus' al weer theatergeschiedenis want de laatste voorstelling werd in Londen op 22 januari gespeeld. Niettemin spookt de voorstelling nog regelmatig door mijn hoofd en hoewel 'Lazarus' je met meer vragen dan antwoorden laat zitten, bleek het een prachtige nalatenschap van een muzikaal genie.

Inspiratie voor de musical 'Lazarus' is de roman 'The Man Who Fell To Earth' van Walter Tevis en meer bepaald de verfilming uit 1976 door Nicolas Roeg met David Bowie in de hoofdrol van de buitenaardse Thomas Jerome Newton. Bowie schreef het script samen met Enda Walsh, onder andere bekend van 'Once'. En hoewel een samenhangend verhaal ver te zoeken is, vormt dat wat mij betreft ook gelijk de intrigerende en veelzeggende kracht van deze productie.  



Newton lijkt gevangen tussen leven en dood in een bestaan dat begrensd is tot een duur appartement in New York. Zijn enige contact met de werkelijke wereld lijkt zijn assistent Elly en verdoofd door drank, wordt hij verscheurd door verdriet over zijn verloren liefde Mary Lou en existentiële angsten. Andere personages zijn een bijna engelachtig buitenaards wezentje bekend als Girl, en de sinistere kwaadwillende Valentine die in eerste instantie veel op Newton lijkt, maar in bijna alles het tegenovergestelde blijkt, gezien zijn bijna demonische krachten. 

Het is in het verhaal eigenlijk nooit duidelijk wat zich in de realiteit afspeelt en wat voortkomt uit het brein van Newton. De set lijkt een sober appartement maar kan evengoed een ruimte in een psychiatrische instelling zijn, met Elly niet als zijn PA maar psychiater. Dat zij langzaam transformeert in Mary Lou kan uiteraard waar zijn, maar evengoed een bizar hersenspinsel van Thomas. Sterk is ook de symboliek van goed tegenover kwaad, van engelen tegenover een duivel. Een bijna Faustiaans gegeven. Het verhaal is uiterst confuus maar werkt bijna hallucinerend waarbij verschillende realiteiten in elkaar lijken over te vloeien. Maar het einde is licht en optimistisch waarbij Newton en Girl eindelijk bevrijd lijken te worden.



De eigenzinnigheid die de carrière van Bowie kenmerkte, weerspiegelt in alle aspecten van dit project en met het creatieve team van regisseur Ivo van Hove is een perfectie synergie bereikt. Het design van Jan Versweyveld is sober en subliem en zorgt met de kostuums van An D'Huys en het videodesign van Tal Yarden voor vele visuele verrassingen. Overweldigend en inventief.

Bowie's oeuvre vormt het rijke muzikale landschap en daarin zijn dappere keuzes gemaakt waarbij bekende songs niet alleen vertrouwd klinken maar in de nieuwe arrangementen en in de context van het verhaal bijna nieuw lijken. Het zwaartepunt lijkt te liggen op songs uit de laatste jaren van zijn carrière met een aantal nummers van 'The Next Day' uit 2013 en drie nieuwe songs die Bowie speciaal voor de musical schreef : 'No Plan', 'Killing A Little Time' en 'When I Met You'. De muziek wordt fantastisch vertolkt door de band die een prominente plaats in de set heeft en het geluidsontwerp is opvallend goed.

De acteurs uit New York hernemen hun hoofdrollen voor de Londense productie. Michael C. Hall als Newton die de eenzaamheid en wanhoop van zijn karakter uitstekend weet over te brengen en wiens stem griezelig veel op die van Bowie lijkt. Michael Esper speelt de duivelse sinistere Valentine met bravoure maar vooral was ik onder de indruk van Sophia Anne Caruso als Girl die me diep weet te raken en van songs als 'Life On Mars' en 'No Plan' buitenaards mooie juweeltjes maakt. Amy Lennox heeft met de rol van Elly een significant aandeel in de voorstelling en is prachtig in een bijna jazzy versie van 'Changes'. 

Vaak is het met dit soort voorstellingen het beste om je maar direct over te geven en het geheel over je heen te laten komen. Voor mij zat dat moment al in het begin van de musical toen een wilde geisha uit het videobeeld op het toneel stapte in 'It's No Game'. Heerlijk eigenzinnig en maf. Ik heb zeer genoten al kan ik me voorstellen dat het niet ieders 'cup of tea' is gezien de erg wisselende recensies na de Londense première. 

Navrant blijft natuurlijk wel dat na zijn dood in januari 2016 David Bowie met 'Lazarus' een eerste maar ook gelijk zijn laatste theatervoorstelling heeft gemaakt. Een indrukwekkend testament.

Deze voorstelling zag ik 's middags op woensdag 28 december 2016
  
© foto's Johan Persson en Jan Versweyveld