En voor je het weet is het alweer tijd voor de laatste voorstelling. Die avond ga ik naar het Donmar Warehouse voor het toneelstuk 'Saint Joan' van Bernard Shaw dat de première beleefde in 1923.
'Saint Joan' is een dramatisering van het proces tegen Jeanne d'Arc waarin ze beschuldigd werd van ketterij en hekserij en uiteindelijk in 1431 leidde tot haar executie. Maar ook het verhaal van een pure onbevangen vrouw die ingegeven door visioenen en een goddelijke stem het als haar missie ziet om Frankrijk te bevrijden van het juk van de Engelse overheersing. Ze krijgt veel te stellen krijgt met onwetendheid, onbegrip en mannelijke dominantie. Het onderliggende thema van de onverenigbare verschillen, van de progressieve visie van een individu tegenover de gevestigde orde is van alle tijden en dan blijkt Saint Joan ook heden ten dage verrassend relevant.
Het Donmar is altijd een heerlijk theater om te komen en ook deze keer is de beperkte ruimte optimaal benut in een fantastisch ontwerp van Robert Jones. Al bij binnenkomst is de hoofdrolspeelster Gemma Arterton als Jeanne aanwezig op een groot altaar compleet met crucifix. Spaarzame beelden en teksten verschijnen op een triptiek tegen de achterwand. Ze lijkt in gebed en haar zwaard aan God te offeren.
Maar schijn bedriegt en de kerk verandert abrupt in een vergaderzaal in de City, kil chroom en perspex en de schermen op de achtergrond tonen ineens beursberichten, nieuwsuitzendingen en conference calls. Gecombineerd met bijna stichtelijke muziek van Michael Bruce en de geur van wierook zet deze serene proloog de toon voor een indrukwekkend toneelstuk.
Regisseur Josie Rourke weet de iconische status van Jeanne als martelares te versterken door haar te isoleren van de rest van de mannelijke cast. Niet alleen door haar authentieke middeleeuwse kledij maar ook door de veranderende sfeer van de set en belichting zodra Jeanne het toneel betreedt, bijna alsof het verleden het heden doorbreekt. Maar de keuzes die Rourke maakt in deze versie van 'Saint Joan' zijn niet altijd even geslaagd. De twee werelden in verschillende eeuwen botsen en dat komt de geloofwaardigheid en de overtuigingskracht niet altijd ten goede en voelt op sommige momenten wat vergezocht en te belerend.
Maar Gemma Arterton heeft een geweldige bijna engelachtige uitstraling in de titelrol. Niet alleen puur en spiritueel maar zeker ook sterk, verbeten en doortastend in haar strijd. Er staat ook een meer dan uitstekende mannencast op het toneel met Hadley Fraser als Dunois. Indruk maken ook Fisayo Akinade als de egocentrische maar timide kroonprins, Rory Keenan als een ijzige inquisiteur en Niall Buggy als de starre zelfgenoegzame aartsbisschop.
Maar het zijn vooral de momenten dat Arterton op het toneel staat die behoren tot de absolute hoogtepunten van 'Saint Joan'. Een fabelachtig mooie prestatie.
Deze voorstelling zag ik 's avonds op donderdag 29 december 2016
© foto's Jack Sain
© foto's Jack Sain
